thrillerschrijfster marleen hartog personage boek schrijven tips hulp

Waarom jouw verhaal in boekvorm wel of niet interessant is

Waarom jouw verhaal in boekvorm wel of niet interessant is

Vorige week was ik aanwezig bij een masterclass van schrijver Henk van Straten. Hij heeft 8 boeken op zijn naam staan, maar volgens zijn website zijn dit er ‘maar’ 3, zo vertelde hij. ‘De andere boeken verzwijg ik.’
Met zo’n begin van zijn verhaal had hij in ieder geval mijn aandacht.

Diverse onderwerpen kwamen aan bod:

– Het schrijven van een boek is gewoon kut.
– Geïntimideerd worden door schrijfregels van een ander.
– Van 99 van de 100 boeken raakt de eerste druk niet uitverkocht.
– Suffe clichés en afgezaagde vergelijkingen.
– Dat dit soort masterclasses niet goed zijn, want beter blijven zoveel mogelijk manuscripten in de la liggen.

Goh, een gezellige, positieve boel daar.
Ik voel het je denken.

We kregen een opdracht: een minuut of 4 naar één punt staren en goed opletten. Waar je dan precies op moest letten vertelde Henk niet. Vervolgens moest je de afgelopen 4 minuten beschrijven.
Die opdracht, dat stil zijn, dat bleek een vorm van meditatie. Ik kan goed stil zijn, maar zodra ergens het etiket meditatie opgeplakt wordt, krijg ik de onbedwingbare behoefte te bewegen. Zelf al wordt dat etiket er naderhand opgeplakt.
Ik voel dat soort dingen aan.

Toch kreeg het publiek dat op dit punt nog steeds gemotiveerd was een boek te schrijven, ook bruikbare tips.

Hoe wek je een interessant personage tot leven?

Bovenstaande opdracht droeg bij aan hoe je een bepaald beeld kunt vangen. Wat maakt een tekst interessant? Wat zijn de dingen die een personage tot leven wekken? Hoe kun je iemand typeren?

Henk schijnt hier goed in te zijn. (Hij vertelde dat anderen dit over hem zeggen. Het klonk geloofwaardig.)

‘Je vindt het antwoord in de stilte,’ legde hij uit. ‘Observeer. Wat roept een bepaald beeld bij je op? En wat doet dat beeld in je hoofd? Dat laatste, dat is je materiaal. Niet het beeld zelf!

Een voorbeeld van Henk ter verduidelijking:
Hij schreef een portret over iemand met wie hij in de auto zat. Die vrouw had haar schoenen uitgetrokken en op het dashboardkastje neergelegd. Nu ligt het voor de hand om in je tekst dát beeld te beschrijven. Maar wat roept dat beeld bij jou als schrijver op? En waarom? Bij Henk was dat een huiselijke sfeer. En dat was dan ook hetgeen hij in zijn stukje verwerkte.

Hoe cliché: er wordt altijd een mens geboren

Maar stel nu: je hebt net een kind gekregen. Je ziet die dagen vooral baby, melk, beschuit met beestjes, het toilet en wolken (ongeacht de kleur).

De vraag is: wat doet dat beeld in je hoofd?

Heel veel, geloof me. Alleen de kans is groot dat de samenvatting van je gedachten aardig cliché is. Je bent niet de eerste kersverse ouder met een kind (ik bedoel maar: het is altijd een mens dat geboren wordt, nooit een ander soort wezen).

Wat voor jou groot voelt, betekent niet dit interessant is voor in een boek. Jouw baby is voor jou uiteraard buitengewoon interessant, maar voor een lezer kan dit behoorlijk saai zijn. De lezer kan zich bij die clichés namelijk al iets voorstellen.

Al schrijvend kun je een oorlog saai maken

De kunst is om banale zaken interessant te maken. Je kunt een fantastisch verhaal over een appel schrijven, maar net zo goed kun je een oorlog saai maken. ‘Toen sloeg er een bom in. Iedereen was bang. We moesten schuilen.

(Bovenstaande voorbeelden heb ik trouwens grotendeels gejat uit de masterclass. Deze schriftelijke verwoording is overigens wel origineel, mocht je je dat afvragen.)

Jouw levensverhaal in boekvorm

Bovenstaande fenomeen zie ik regelmatig terug bij mensen die hun levensverhaal of een bepaalde ervaring in boekvorm willen gieten, met als doel anderen daarmee te helpen. Veelal willen zij hun leven in chronologische volgorde beschrijven, inclusief alle zijpaden. Zijpaden die voor hen belangrijk zijn, misschien zelfs een verschil hebben gemaakt.

Punt is: de lezer wordt hierbij nogal eens vergeten.

Wat voor jou belangrijk is, is dat niet per se voor een lezer. Uiteindelijk wil je de lezer toch boeien met jouw verhaal? Anders is hij al afgehaakt voor pagina 17. Belangrijk is dus ook om voor jezelf helder te hebben wat je exacte doel is. Wil je puur je ei kwijt? Wil je zoveel mogelijk mensen bereiken? En is een boek daarvoor het geschikte medium?

Ook ik trapte in die valkuil…

Ook ik kwam bovenstaande valkuil tegen. Bij mijn eerste boek wilde ik meer bekendheid en bewustzijn rondom (het woord) schisis creëren en ik wilde zoveel mogelijk mensen hiermee tot steun zijn.

Nu was het zo dat ik de eerste periode van het moederschap als een zeer kleurrijke wolk ervaren heb. Alle emoties die daarbij kwamen kijken schreef ik van me af, en dat móest in het boek komen.

Mijn broer las het manuscript en was resoluut: goed verhaal, maar dat hoofdstuk moest eruit. Het paste niet.

Hoe kon hij?!

Ik weet het aan het feit dat hij dit deel te zweverig vond, of op zijn minst te vrouwelijk. Maar enkele dagen later moest ik toegeven dat broerlief gelijk had. Fijn dat die tekst voor mij zo belangrijk was, maar dat was het niet voor de lezer. De lezer van het boek wil alleen de ervaringen lezen die rechtstreeks met schisis te maken hebben. Daarvoor lezen ze immers het boek. Een bruggetje of samenvatting van belangrijke elementen die invloed hadden maar niet direct gerelateerd zijn, dat kon, maar een samenvatting van een gemiddeld bezoek aan een psycholoog over alles wat er die periode naast het schisisverhaal gebeurde, dat was geen goed idee.

Van je afschrijven lucht op

Wat me hielp was om dat verhaal van me afschrijven. En dat is altijd een goed idee. In mijn vorige blog vroeg ik waarom mensen schrijven. Uit de mails die ik ontving, blijkt dat een groot deel (mede) schrijft om deze reden. De vraag is alleen of het een goed idee is dit in boekvorm te gieten.

Wat Henk betreft sowieso niet: hoe meer teksten achter gesloten deuren blijven, hoe beter. Zoveel mensen willen een boek schrijven, terwijl er steeds minder boeken verkocht worden. Zo’n masterclass was dus eigenlijk ook geen goed idee, aldus Henk. Je zult maar iemand aanzetten om een boek uit te (laten) brengen.

Schrijf!

Nu geloof ik dat er ruimte is voor ieder boek dat uit een wanhopige innerlijke drang van de schrijver wil ontstaan. Dwars door alle angst, onbeantwoorde vragen en twijfels. Als je ergens diep vanbinnen voelt dat je een boek te schrijven hebt: schrijf!

Schrijf je leeg, vertel jouw verhaal. En laat daarnaast of daarna vooral ruimte zijn voor feedback. Voor hulp. Voor groei. Want Henk heeft gelijk: als je al schrijvende in een flow zit, dan voelt het alsof het buiten jezelf omgaat. Fantastisch. Maar die momenten tussendoor, die zijn hoe dan ook kut uitdagend.

Sla je je door dit alles heen, dan wordt jouw ervaring een prachtig verhaal in boekvorm.
En zo niet, dan kun je dat boek natuurlijk altijd nog verzwijgen!

SPREID HET WOORD!

Reacties

11 reacties op “Waarom jouw verhaal in boekvorm wel of niet interessant is”

  1. Kimberley avatar

    Wat super interessant om te volgen. Ik vraag me soms ook af of mensen mijn artikelen interessant vinden en als je wat handvatten krijgt hoe je een mooi verhaal kunt neerzetten, helpt dat denk ik echt

  2. Danielle avatar

    Ow wat cool! Een eigen boek uitgeven is nog steeds een droom van me. Die hopelijk ooit werkelijkheid wordt haha

  3. Tamara avatar

    Ik wou vroeger altijd een boek schrijven maar ben ergens die passie verloren

  4. Joanne avatar
    Joanne

    Dat klinkt wel tof. Alhoewel ik zelf niet de passie heb om een boek te schrijven

  5. Blog & Beauty avatar

    Wat een interessante masterclass is dit zeg. Voor mij alleen te laat, want ik heb mijn boek al geschreven. En ik verzwijg mijn boek ook min of meer. Ik heb mijn boek onder eigen beheer. Het is een biografie van mij over het hoe ik zwanger geworden ben en hoe ik bevallen ben.

    1. Marleen avatar
      Marleen

      Zulke masterclasses blijven interessant, hoeveel boeken je ook al geschreven hebt. Je haalt er altijd wel iets uit, vind ik.
      Hoezo verzwijg je het min of meer? Ben je achteraf niet tevreden of sta je er niet meer achter? Of is het gewoon een afgerond project?

  6. ineke avatar

    Lijken me wel alvast super topics wel in masterclass :). En inderdaad je moet altijd denken aan de lezer en sommige belangrijke zaken voor jou kunnen totaal onbenullig zijn voor de lezer.

  7. kiki hasselton avatar

    inderdaad een fijne masterclass zeg! Ik zou graag ooit ook eens een boek willen schrijven, maar ik durf nog niet.

    1. Marleen avatar
      Marleen

      Weet je waarom je dat niet durft, Kiki?

  8. Nicole Orriëns avatar

    Wat een lollige masterclass lijkt me dat. Niet van dat softe gedoe, maar gewoon met het mes op tafel. Ik houd van zulke nuchtere workshops!

    1. Marleen avatar
      Marleen

      Het was een heel eerlijk verhaal. Niet alleen maar ‘blabla schrijven is fantastisch’ (wat het natuurlijk wel is, ha!), maar ook de andere kant werd belicht.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *