Scheikundeles: waarom je een boek niet op zijn cover moet beoordelen

Op de middelbare school zat hij tijdens de scheikundeles een tafel voor mij. Een onopvallende, rustige jongen. We hadden niet veel contact. Hij was aardig en soms kletsen we wat, maar echt kennen deed ik hem niet.

Ik weet niet meer hoe het gesprek erop kwam, maar op een dag vertelde hij me dat wanneer hij seks had met zijn vriendin, zijn moeder gerust zijn slaapkamer binnenliep om even de opgevouwen was neer te leggen.

What the…

Iets vertelde me dat hij geen geintje maakte.

Een discussie volgde. Mijn vriendin, die aan de tafel naast me zat, en ik vonden dit gegeven in ieder geval heel bijzonder. Hij vond het vrij normaal. Het was maar seks.

Ik had niet eens geweten dat hij een vriendin had. En op een of andere manier had ik hem niet ingeschat als iemand die al een seksleven had.

Don’t judge a book by its cover…

Hoe dan ook, hij verraste me.

Wat weet je nou over een ander? Wat zegt hetgeen je weet eigenlijk over die andere persoon? En wat zegt het over jou?

Wat gaat er in iemand om? Wat zijn iemands drijfveren? Wat maakt hem (on)gelukkig? Door de diepte in te gaan, leer je iemand beter kennen (nou ja, dat gevoel heb je dan). De psyche van de mens; een gebied waarin je eindeloos kunt verdwalen en waarover nog zoveel te ontdekken val. Ik hou d’r van.

In een hokje stoppen
Nu is het zo dat er nogal wat mensen rondlopen. Veel mensen die die je gedurende de dag passeert sla je niet bewust op in je geheugen.

Toch blijven er dan nog genoeg mensen over, en om het onszelf wat makkelijker te maken stoppen we die mensen direct in een bepaald hokje onder het mom van ‘een eerste indruk’. Dat houdt het immers een beetje overzichtelijk voor jezelf. Je scant iemand, en hup; daar gaat-ie.

Aardig. Arrogante bal. Oppervlakkig type. Onzeker.

Het is altijd maar de vraag of je brein een correct oordeel velt.

De kunst is om je intuïtie niet te laten bezoedelen door je vooroordelen, culturele overtuigingen en stereotypen.

Voor boekcovers gaat dat ook op.

Want in hoeverre zegt de omslag van een boek echt iets over de inhoud?

Wanneer ik in de boekwinkel of bibliotheek loop, maakt de cover het verschil tussen negeren en aandacht geven.

Wanneer ik een bewuste blik op de omslag werp, vel ik mijn eerste oordeel. Krijgt dit boek nog wat meer aandacht? Ik lees de achterflap en deze bepaalt of ik de prille band die tussen ons is ontstaan wil voortzetten of niet. Ik volg mijn gevoel. Wil ik je ontdekken? Wil ik tijd met jou doorbrengen?

Nu is het zo dat er nogal wat boeken zijn. Vele laat ik staan, ook al denk ik dat er best een klik zou kunnen zijn. Maar ja, dat is met mensen net zo.

Eenmaal de keuze gemaakt om een tijd aan elkaar te besteden, mag je verdwalen en ontdekken. Dan om je erachter of je intuïtie juist is.

Waar bij levende wezens een eindoordeel wat lastiger te vellen is, is dit bij een niet-veranderlijk product als een boek goed te doen.

Want uiteindelijk is het de inhoud die het eindoordeel geeft. Was dit boek de moeite waard om te lezen?

Als schrijver en uitgever is het de kunst om zoveel mogelijk mensen te triggeren middels de omslag van je boek. Door er goed uit te zien, maar ook door op te vallen.

Maar dan weer niet al te opvallend, want dan slaat de vooroordelen-radar wellicht te veel aan.

Al zijn er – in alle opzichten – natuurlijk altijd uitzonderingen: mensen en boeken die hoe dan ook een verschil maken. Tegengestelde ladingen die elkaar aantrekken en dezelfde ladingen die elkaar afstoten. Heeft iets met chemie te maken, geloof ik. Maar inhoudelijk weet ik daar niet zoveel van.

Had ik maar beter op moeten letten tijdens de scheikundeles.